Blogda
çok aktif olarak yazmadığım için arada sırada kendimce ilginç ve önemli
bulduğum bilimsel olayları da paylaşmak istedim. Instagram hesabında
yapabildiğim ölçüde #pazartesiminerali ve #cumafosili etiketleri altında fosil
ve minerallerle ilgili paylaşımlarda bulunmaya çalışıyorum.
Bu
haftaki cuma fosilinde yeni ve önemli bir fosil yatağı hakkındaki keşiften
bahsedeceğim.
Canlı
yaşamının büyük bir çeşitlilik ile ortaya çıktığı "Kambriyen
Patlaması" yaklaşık olarak 500 milyon yıl önce gerçekleşmiş olup, günümüzde
dünyada bildiğimiz yaşamın yaygın bir şekilde ortaya çıktığı bir döneme karşılık gelmektedir.
Science dergisinin yeni sayısında Fu ve diğ., dünyada daha önce varlığı bilinmeyen
bir Kambriyen fosil yatağının özelliklerini tanıtmaktalar. Hubei şehri yakınlarda, Danshui nehri civarında bulunan bu fosil yatağında
yaklaşık 4300 civarında fosil keşfedilmiş olup, bunların arasında 101
tane türün olduğu ve bunlardan 53'ünün daha önce hiç bilinmeyen türler
olduğu ortaya çıkarılmış.
Fosil yatağında deniz anası, sünger, alg,
anemon ve solucan benzeri fosillerin daha önce hiç tanımlanmamış atalarının varlığından söz edilmekte. Söz konusu denizel
fosillerin iyi bir şekilde korunması ani bir sualtı çamur akıntısı ile
gömülmeleri sayesinde gerçekleşmiş.
- Fosil yatağından bir örnek
-Fosilleşmiş bir kinorhynch (çamur ejderi).
Bu yatak, kompleks canlı yaşamının ve ekosisteminin yaygın biçimde "aktive" olduğu Kambriyen Patlaması dönemini anlamak adına büyük önem arz ediyor ve paleontologlar, paleo-iklimciler ve doğa bilimciler tarafından ileride sıklıkla araştırılmaya aday bir alan.
"The
Qingjiang biota—A Burgess Shale–type fossil Lagerstätte from the early Cambrian
of South China" ismindeki makalenin başlığında belirtilen Burgess Shale (Burgess Şeyl'i) Kanada, Kayalık dağlarında yer alan bir fosil alanı olup, yine Kambriyen döneminde yer
alan ve Kambriyen Patlaması olayının anlaşılmasında referans bir alan olarak
bilim insanlarının ilgisini çekmekte.
"Lagerstätte" ise Almanca özel bir
isim olup, "çok fazla sayıda, iyi derece korunmuş ve bazen yumuşak
dokuları belli olan fosiller içeren sedimanter yatak"
anlamına gelen bir terim.
Kaynakça:
https://www.theguardian.com/science/2019/mar/21/mindblowing-haul-of-fossils-over-500m-years-old-unearthed-in-china#img-1
https://eos.org/articles/scientists-discover-pristine-collection-of-soft-tissue-fossils
Dr. Gönenç Göçmengil
